شعر وادب ایران- استاد رضا سید حسینی(رمان)

سخنرانی استاد سید رضا حسینی

 

 

چیزی به نام مکتب های ادبی وجود ندارد

 مراسمی  در روزسه شنبه 20 آذر با حضور استاد رضا سید حسینی

 (نویسنده کتاب مکتب های ادبی) در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی

 دکتر شریعتی با موضوع مکتب های ادبی و کارکردهای آن در زبان و

 ادبیات فارسی برگزار شد.

در این مراسم که جمعی از اساتید و دانشجویان حضور داشتند ابتدا

دکتر محمود فتوحی  به معرفی استاد سید حسینی پرداختند

و بعد از آن استاد سید حسینی سخنرانی خود را آغاز کردند

 که متن سخنرانی به شرح ذیل می باشد:

معرفی استاد سید حسینی توسط دکتر محمود فتوحی:

استاد رضا سید حسینی در سال 1305 در اردبیل به دنیا آمد. 

تحصیلات ایشان در فرانسه بوده البته نه در رشته ادبیات و به این زبان

 آشنایی دارند و ایشان در مخابرات کارمند بوده اند

 و از سال 1354 که باز نشسته شدند تا سال 1357 در رادیو بوده

  و همچنین سردبیر مجله سخن بوده اند که این مجله

در سال 1322 به سردبیری دکتر پرویز خانلری منتشر می شد

و از معدود مجلاتی بود که سال ها دوام آورد

(از سال 1322 تا 1354) بخش اعظم کار ایشان

 در ترجمه آثار فرانسوی از جمله نویسندگانی همچون

آلبر کامو، آندره ژید و بالزاک  و ترجمه آثار مشاهیر

ترک از جمله یاشار کمال بوده است و همچنین کتاب مؤثر ایشان

در حوزه ادبیات کتاب 1200 صفحه ای مکتب های ادبی است؛

اما آثاری که در سال های اخیراز ایشان به چاپ رسیده

  دو مجموعه فرهنگ آثار است که یکی فرهنگ آثار جهان است

که انتشارات سروش منتشر کرده و دیگری

 فرهنگ آثار ایرانی اسلامی است که از کتاب های مرجع درجه یک

در حوزه ادبیات و فرهنگ است.

سخنرانی استاد رضا سید حسینی:

من وقتی به مطالعاتی در مورد سوررئالیسم دست یافتم مسئله برای من

 جنبه عشق گرفت البته تنها سوررئالیسم نبود و در فن بلاغت هم دچار این

مسئله بودم. البته ما تا به حال به فکر نیفتادیم که کارتطبیقی جدی انجام دهیم

کاری که فرنگی ها کرده بودند و من گرفتار این مسئله بودم

که کاری تطبیقی دراین مورد انجام شود

 و به دنبال همکار برای این کار بودم ولی کسی

را پیدا نکردم.

مسئله ی رمان بیشتر به عنوان ما حصل کار ادبی مطرح است

 و من وقتی کار سوررئالیسم را شروع کردم حدود 180 صفحه

سوررئالیسم و 100 صفحه رمان شد.

بالاخره به آن صورت که الان ادبیات در آمده است می شود

کار رمان را باز هم به همان کار تطبیقی ادامه داد.

 در مورد سوررئالیسم کتابی از آندره برتون مرا به این مسئله علاقه مند کرد

 و شروع این کتاب باعث علاقه مندی من شد ومهم احساسی است

 که آندره برتون در مورد سابقه سوررئالیسم دارد و می گوید

 سوررئالیسم از کجا آمده است و انسان هایی مربوط به ادبیات افلاطون

و چند رساله ی دیگر مانند رساله ی هیون با ادبیات سر کار دارند،

 البته من دیده ام که اشکالی در رساله ی هیون است

و در آنجا انسانی مانند هیون رفته و در جریان شعر خوانی

 شرکت کرده است.

اما در مورد شعر خوانی به تازگی من سخنان تعجب آوری

 را از بعضی منتقدان می شنوم که گویا کتاب فن شعر

 ارسطو را نخوانده اند و مسئله این است که فن شعر وآن چیزی که

 این ها می نامند شعر روایی نیست.

اتصال به ماورا در کار افلاطون بوده است

و او اولین کسی است که از پیشوایان سوررئالیسم است

 و اولین چیزی که در این مورد به ذهن ما می رسد

 عرفان اسلامی است

 و پیش از آن که این ها به این مراحل برسندعرفای ما

به مراحلی رسیده اند که اینان حتی تصورش را نمی کنند.

بعد از افلاطون مسئله ی رمان سیاه مطرح است.

 ما باید بدانیم که ادبیات سوررئالیستی چطور

از این جا سر در آورد.

در سال های اولیه قرن بیستم مردم ،

این دوران را دوران زیبا می نامیدند و تصور نمی کردند

 که این دوران به فاجعه کشیده شود

 ولی جنگ جهانی آن طور کشورها را ویران کرد

و نویسندگان بزرگی کشته شدند که در این جنگ ها

حتی برندگان جنگ هم ضربه دیدند .

بیانیه ی اول سوررئالیسم به طور کلی رمان را محکوم کرد

و گفت چیزی به نام رمان به درد نمی خورد ؛

البته قبل از آن نیز رمان تحول خود را آغاز کرده بود

و آن ها معتقد بودند که رمان باید از بین برود و فایده ای ندارد.

 ا لبته رمان مراتبی آغاز کرده بود که تاثیر سوررئالیسم

 در آن فوق العاده بود.

رمان چیزی است که همیشه تحول پیدا کرده

و هر وقت قدیمی شده مرده و سمبولیست ها می گفتند

که رمان مرده است و سوررئالیست ها می خواستند آن را بکشند.

 رمان متحول شده ولی دوباره به مسئله ی روز تبدیل شد

 اما جنگ جهانی  اول و دوم این مسئله را منتفی کرد .

 منتها در این میان در فرانسه وانگلیس دو جریان ایجاد شده بود

 که یکی جریان انگلیسی با مارسل پروست

 و دیگری جریان فرانسوی با جیمز جویس بود

 که این دو جریان ، رمان را خیلی متحول کرد.

 رمان های دیگری نیز آمد مثلا رمان های کافکا

 که محصول آن زمان بود .

تحول رمان همیشه ادامه دارد ،

 ما می توانیم به جای رئالیسم جادویی ،

رئالیسم اعجازی داشته باشیم

 و ما وقتی مطالعه ی دقیقی می کنیم آن مطالعه

باید وسیله ای برای رمان سازی شود.

در هر حال رمان وابستگی به فرهنگ موجود

و سابقه ی زندگی مردم دارد و رمان مسئله ی روز است

و نمی توان آن را انکار کرد.

 مسئله ی مکتب های ادبی تاریخ ادبیات غرب است

 و هر ملتی تاریخ ادبیات خود را دارد ،

همان طور که ما داریم و ضرورتی ندارد

 که بخواهیم از آن ها تقلید کنیم.

 مکتب های ادبی اصلا وجود ندارد

و مکتب های ادبی یعنی تاریخ ادبیات

و مکتب سازی توسط فرانسوی ها آغاز شده است

 و حتی دیگر پست مدرنیسم هم وجود ندارد

 ومی توان گفت تطبیق ادبیات ایران با مکتب ها

به جایی نرسیده است .

نویشنده :    سعید وحیدی  

afsoone-sokhan.blogfa.com/author-afsoone-sokh

...